Kurator wystawy: Kamila Woźnica
Wystawa została przygotowana w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa 2020 r.
Koniec I wojny światowej oznaczał dla wielu narodów europejskich szansę na zdobycie suwerenności państwowej. W związku z przemieszaniem się ludności na niektórych terenach zapowiadało to konflikt między wybijającymi się na niepodległość narodowościami. Jednym z takich obszarów spornych był dawny region Austro-Węgier: wschodnia część Galicji i Lodomerii. Większość miejscowej ludności stanowili Ukraińcy. Oprócz nich mieszkali tam Polacy, Żydzi i Niemcy. Jednak w miastach proporcje były odwrócone. Przewagę mieli w nich Polacy. Duży odsetek stanowili również Żydzi. Przykładem takiego miasta był Lwów. Według spisu ludności z 1910 r. językiem polskim posługiwało się tam 120,5 tys., niemieckim i jidysz – 20 tys. a ukraińskim – 15 tys. mieszkańców.
Na jesieni 1918 r. większość żołnierzy armii Austro-Węgier stacjonujących we Lwowie była narodowości ukraińskiej. Do polskich organizacji niepodległościowych należało jedynie około 700 osób. 1 listopada Ukraińcy zajęli większość budynków publicznych w mieście i ogłosili powstanie Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, której stolicą miał zostać Lwów. Ich działania spotkały się ze zdecydowaną polską reakcją. Powstały: Polski Komitet Narodowy i Naczelna Komenda Wojska Polskiego pod dowództwem Czesława Mączyńskiego. Starcia zbrojne zaczęły się spontanicznie. Inicjatywa przechodziła z rąk do rąk. Ostatecznie przewagę zyskali Polacy. 17 listopada podpisano zawieszenie broni. 20 tego miesiąca do miasta weszły wojska odsieczowe pod dowództwem ppłk. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza. Rozpoczęły się walki, jednak w nocy z 21 na 22 listopada Ukraińcy opuścili Lwów z obawy przed okrążeniem i otoczyli miasto. Rozpoczęło się oblężenie. Działania zbrojne trwały do maja 1919 r. Od początku listopada 1918 r. Lwowa broniły nie tylko regularne polskie oddziały wojskowe, ale również ludność cywilna, w tym młodzież i dzieci. Te ostatnie określono mianem Orląt Lwowskich. Najmłodszy uczestnik walk miał 9 lat, zaś najmłodszy odznaczony orderem Virtuti Militari – 13 lat. Groby obrońców znajdują się na cmentarzu Obrońców Lwowa (Cmentarz Orląt) będącego częścią cmentarza Łyczakowskiego w tym mieście.
W zbiorach Muzeum Regionalnego w Siedlcach znajduje się kilkanaście fotografii z tego etapu walk o niepodległą Polskę, które obecnie prezentujemy. Nie znamy ich historii ani autora.
Kuchnia polowa na Górze Stracenia. W głębi, w pobliżu kamienic, groby poległych w czasie walk.
