Wystawa czynna: 26.XI.2021 – 6.III.2022 r.
Kurator wystawy: Agnieszka Pasztor
W 2020 roku minęło 60 lat od śmierci artysty. Nasze muzeum, wystawę monograficzną autora drzeworytów zorganizowało 30 lat temu. Na ekspozycji wracamy do tej twórczości i prezentujemy zwiedzającym muzealną kolekcję. 1000 drzeworytów i linorytów, 200 akwarel, nie mniej obrazów olejnych i rysunków – dorobek Kazimierza Wiszniewskiego pozostawiony w polskich muzeach jest imponujący. Nasze muzeum gromadzi je od początku lat 80. XX w., dzięki historykowi sztuki Annie Ambroż, która jako pracownik jeszcze wtedy Muzeum Okręgowego w Siedlcach zapoczątkowała kolekcję.
Drzeworyty są ciekawym źródłem ikonografii zabytkowych budowli. W zbiorach znajduje się także jedyna akwarela: „Sień Fukierów” z 1923 r. Nasze muzeum może się poszczycić kolekcją 143 prac Kazimierza Wiszniewskiego.
Artysta często zmieniał miejsca zamieszkania. W twórczości Kazimierza Wiszniewskiego mamy zatem prezentowane na wystawie wizerunki wielu miast polskich, m.in. Gdańska, Lublina, Kazimierza Dolnego nad Wisłą oraz Starejwsi i Węgrowa.
Zaraz po studiach wyjechał do Lublina. Tworzył drzeworyty przedstawiające zabytkową architekturę i typy ludzkie. Uczestniczył w II Międzynarodowej Wystawie Grafiki Nowoczesnej we Florencji. Znalazł się tam w towarzystwie Józefa Mehoffera, Władysława Skoczylasa, Wojciecha Weissa i Leona Wyczółkowskiego. W Lublinie wydano także teki graficzne zawierające rysunki i drzeworyty.
Od 1927 pojawiają się w twórczości Wiszniewskiego budowle wzniesione w parku puławskim przez księżnę Izabelę Czartoryską: świątynia Sybilli, Domek Gotycki, Pałac Marynki w którym rodzina Wiszniewskich mieszkała. Utrwala też Kazimierz Dolny w swoich utworach.
Reprodukcję pracy św. Krzysztof umieściła w swojej książce znawczyni tej tematyki Angielka Clare Leighton, która zaznacza, że Wiszniewski potrafi kontrastować biel z czernią oraz doskonale działać szerokim rozmachem, zestawieniem białych i czarnych plam, by uzyskać dzięki temu właściwą grę tonów. Ludowa jest nie tylko strona formalna grafik. Ludowy jest także przenikający je duch, atmosfera tak charakterystyczna dla wiary ludzi tamtego czasu.
Od 1932 roku Wiszniewski mieszkał w Węgrowie. Jego brat otrzymał tutaj stanowisko starosty. Tutaj ukształtowało się jego indywidualne oblicze artystyczne. Odszedł od kanonu Skoczylasa – operowania białą kreską na czarnym tle. Zanikła płaskość przedstawienia. Artysta zaczął wydobywać plastykę brył, głębię perspektywy. Rytowanie architektury nie było już tylko suchą relacją.
ze zbiorów Instytutu Historii Głuchych „Surdus Historicus”
Kazimierz Wiszniewski (1894-1960)
Jeden z najbardziej znanych artystów niesłyszących urodził się w 1894 r. w Warszawie, zmarł w 1960 r. w Krakowie. Miał 11 lat, kiedy umarła mu mama, a rok później ojciec. Po śmierci rodziców opiekował się nim brat Aleksander. W wieku 10 lat Kazimierz Wiszniewski rozpoczął naukę w Instytucie Głuchoniemych w Warszawie. W tym miejscu zaczął przejawiać żywe zainteresowanie sztuką. Dlatego naturalnym było skierowanie kroków do warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych, gdzie jednym z profesorów był Ignacy Pieńkowski. W 1915 r. przerwał studia z powodu działań wojennych i wraz z rodziną zamieszkał na Litwie w Nowogródku. Powrócił do Warszawy w 1919 r. i natychmiast podjął przerwane studia pod kierunkiem Stanisława Lentza. Po jego śmierci w 1920 r. przeniósł się do prywatnej szkoły Konrada Krzyżanowskiego. Kształcił się także od 1922 r. w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych w Warszawie.
Tutaj ukształtowała się artystyczna osobowość Wiszniewskiego, a szczególne piętno na młodym artyście wywarł Władysław Skoczylas, dzięki któremu Wiszniewski zainteresował się drzeworytem. Uczestniczył w wystawach krajowych i zagranicznych we Florencji, Rzymie, Monachium, Hamburgu, Berlinie, Londynie, Helsinkach, Paryżu, Belgradzie i Budapeszcie. Mimo swej niepełnosprawności – był artystą głuchym – dobrze wykształcony, zabierał głos w sprawie konieczności podniesienia poziomu oświaty i kultury głuchych. Mimo skromnych warunków materialnych potrafił być elegancki, lubił porządek. W języku pisanym posługiwał się dobrą polszczyzną. Lubił tańczyć. Muzykę odczuwał przez wibrację podłogi. Nie unikał towarzystwa kobiet. Swój stan kawalerski tłumaczył tym, że stanowiłby dla kobiety zbyt wielki ciężar. Obarczenie ewentualnej żony trudnościami uważał za niestosowne.