Wystawa czynna: 12.XI.2023 – 28.I.2024 r.
Kurator wystawy: Kamila Woźnica
W 2023 r. minęło 160 lat od wybuchu powstania styczniowego. Z tej okazji muzeum przygotowało wystawę poświęconą temu zrywowi niepodległościowemu. Na ekspozycji zostały zaakcentowane najważniejsze wydarzenia związane z powstaniem styczniowym. Ukazano genezę zrywu niepodległościowego, w tym manifestacje mające miejsce w 1861 r. Następnie przedstawiono wybuch, działania zbrojne i funkcjonowanie tajnego państwa polskiego. Zasygnalizowano upadek i tragiczne skutki powstania. Zwrócono uwagę na sprawę uwłaszczenia chłopów, mocno związaną z zapatrywaniem tej warstwy społecznej na problem odzyskania niepodległości. Istotny fragment wystawy dotyczy bohatera tegorocznych Dni Niepodległej, Ludomira Benedyktowicza – powstańca i artysty z grupy monachijczyków, który podczas walk stracił obie dłonie.
Na ekspozycji zaprezentowano uzbrojenie, takie jak: karabiny, strzelby, szable, tasaki i pistolety. Ważnym elementem wystawy jest ikonografia. Obrazy i grafiki przywołują atmosferę tamtych dni. Warto przyjrzeć się biżuterii patriotycznej upamiętniającej wydarzenia roku 1861 i czasy powstańcze. Wśród niej znajdują się bransoletki, kolczyki, pierścionki, brosze i zapinki. Ciekawostkami są: pamiętnik siedlczanina z 1861 r., portfelik z trójpolowym herbem powstańców, stuła związana legendą z postacią ks. Stanisława Brzóski i proteza Ludomira Benedyktowicza, dzięki której mógł malować. Warto również zwrócić uwagę na fotografie wybranych dowódców powstania i uczestników zrywu z regionu siedleckiego.
Chcąc ułatwić zrozumienie przebiegu walk, zaprezentowano na ekspozycji mapę Królestwa Polskiego z zaznaczonymi najważniejszymi bitwami i potyczkami. Fragment jej przedstawia w powiększeniu okolice Siedlec. Wszystkie zgromadzone eksponaty przybliżają powstanie styczniowe, jego dowódców i szeregowych powstańców, których marzenia o wolnej Polsce ziściły się dopiero w 1918 r.
Eksponaty zaprezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Regionalnego im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Muzeum Zbrojowni na Zamku w Liwie, ze zbiorów Marcina Zdrojewskiego oraz innych kolekcji prywatnych.
