Wystawa czynna: 26.IV – 27.X.2024 r.
Kurator wystawy: Krzysztof Chaberski | Komisarz wystawy: Mariusz Krasuski
na pierwszym planie, autor Wojciech Florczykiewicz
Ekspozycja nawiązuje do interesujących, lecz nieco zapomnianych tradycji piwowarskich regionu siedleckiego. Jej celem jest zaprezentowanie lokalnego browarnictwa, które przez kilka wieków było powszechne w naszym regionie. Do czasów współczesnych przetrwało jedynie w formie szczątkowej w postaci m.in. nielicznych, niszczejących zabytkowych browarów, dawnych fotografii, etykiet piwnych czy butelek.
Najstarszymi tradycjami piwowarskimi w regionie może poszczycić się Garwolin. W XVI w. piwo garwolińskie było uważne za jedno z najlepszych w ówczesnej Rzeczypospolitej. W Siedlcach złocisty trunek był produkowany prawdopodobnie od lokacji miasta w 1547 r. za panowania króla Zygmunta I Starego. W XVIII w. w czasach Czartoryskich w Siedlcach istniało najwięcej browarów w historii miasta. Funkcjonowały dwa dworskie i co najmniej pięć mieszczańskich. Od lat siedemdziesiątych XIX w. działał w mieście browar „Klin” jeden z największych i najnowocześniejszych zakładów w ówczesnej guberni siedleckiej.
W drugiej połowie XIX w. w okolicach Siedlec działało około 30 browarów. Różne potoczyły się ich losy. Niektóre po kilku latach działalności były wydzierżawiane bądź sprzedawane nowym właścicielom. Największe znajdowały się w Mordach, Łosicach, Sarnakach, Łukowie i Przeździatce. Piwo bawarskie z browaru w Puczycach w latach siedemdziesiątych XIX w. zdobyło uznanie w wielu konkursach piwnych organizowanych w ówczesnym Królestwie Polskim. W początkach XX w. na skutek zniszczeń wojennych I wojny światowej, grabieży urządzeń browarniczych przez ewakuujących się na wschód Rosjan oraz konkurencji ze strony dużych ogólnopolskich browarów wielu lokalnych producentów piwa nie wznowiło produkcji. W okresie międzywojennym działały już tylko browary w Łukowie i Sarnakach. Ostatni z wymienionych zakładów wytwarzał piwo do 1975 r. W czasach PRL-u w Siedlcach i Kotuniu funkcjonowały jedynie rozlewnie piwa.
Na wystawie będzie można obejrzeć różne rodzaje beczek służących do leżakowania i transportu piwa z okresu międzywojennego z m.in. lubelskiego browaru Vettera, Arcyksiążęcego Browaru w Żywcu, Tyskich Browarów Książęcych i Browaru Okocim. Interesującymi zabytkami są prezentowane butelki piwne które wytwarzano dla ogólnopolskich browarów w dwudziestoleciu międzywojennym w hucie szkła w Siedlcach. Ciekawymi pamiątkami są: etykiety piw, skrzynki, szpunty do beczek, dokumenty, reklamy browarów, dawne i współczesne fotografie browarów i ich właścicieli.
Interesującym aspektem ekspozycji jest chmielarstwo. Chmiel uprawiano przy większości działających w okolicach Siedlec browarów. Po I wojnie światowej plantacje chmielu zanikły. Współczesne chmielarstwo przetrwało na Lubelszczyźnie, gdzie uprawia się kilka odmian tej rośliny. Tradycje chmielarskie podtrzymywane są zwłaszcza w Krasnymstawie, gdzie odbywa się co roku słynne Ogólnopolskie Święto Chmielarzy i Piwowarów – Chmielaki Krasnostawskie. Na wystawie pokazujemy przedmioty służące uprawie i pielęgnacji tej rośliny oraz okolicznościowe pamiątki związane ze wspomnianą imprezą, m.in. kufle, podstawki, naszywki i plakaty.
Prezentowane na ekspozycji zabytki pochodzą ze zbiorów: Narodowego Muzeum Rolnictwa i Przemysłu Spożywczego w Szreniawie, Muzeum Regionalnego w Krasnymstawie, Muzeum Regionalnego im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach, Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Państwowego w Lublinie. Oddział w Radzyniu Podlaskim, Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, Biblioteki Narodowej w Warszawie, Biblioteki Głównej Uniwersytetu Warszawskiego, Biblioteki Jagiellońskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz serwisów internetowych: Flickr, Mapster, Picryl a także z kolekcji Zofii Czarkowskiej, Pawła Chodowskiego, Sławomira Kordaczuka, Danuty Michalec i Haliny Sulej.