Historia Muzeum Regionalnego im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach sięga swoimi korzeniami początku XX wieku. Właśnie wtedy zaczęto mówić o potrzebie otwarcia tego typu placówki w Siedlcach. Udało się to w 1909 roku, kiedy Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Siedlcach utworzył Muzeum Ziemi Podlaskiej. Mieściło się ono w XVIII-wiecznym ratuszu zwieńczonym figurą Atlasa, zwanego przez siedlczan „Jackiem”. I wojna światowa przerwała pierwsze próby działalności. Po odzyskaniu niepodległości po raz kolejny uznano potrzebę istnienia takiej placówki. 20 września 1928 roku Rada Miejska przyjęła uchwałę dotyczącą utworzenia Muzeum Ziemi Podlaskiej im. Mieczysława Asłanowicza z siedzibą w wieży ratusza „pod Jackiem”. Miało ono charakter wielodziałowy. Gromadzono w nim obiekty z czterech dziedzin: archeologii, historii, etnografii i sztuki. Powolny rozwój instytucji przerwała II wojna światowa. Spalony w lipcu 1944 roku ratusz odbudowano w latach pięćdziesiątych XX wieku. Postanowiono wówczas odtworzyć muzeum. Już w 1958 roku zaapelowano do siedleckiego społeczeństwa o przekazywanie zabytków do zbiorów przyszłego muzeum. 12 lipca 1966 roku Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Siedlcach wydało uchwałę na temat reaktywowania siedleckiego muzeum. Jego statut został zatwierdzony przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Na tej podstawie 1 stycznia 1967 roku rozpoczęło działalność Muzeum Ziemi Podlaskiej. Po reaktywacji funkcjonowało ono kolejno pod trzema nazwami: Muzeum Ziemi Podlaskiej do 1975 roku, Muzeum Okręgowe w latach 1975-1999, a od 2000 roku jako Muzeum Regionalne w Siedlcach.
Muzeum zostało powołane jako instytucja oświatowa i naukowo-badawcza. W celu spełnienia tych zadań gromadzi i udostępnia dobra kultury z zakresu: sztuki, etnografii, archeologii, fotografii archiwalnej i historii. Prowadzi różnorodne badania naukowe, działalność wystawienniczą, oświatową i wydawniczą.
Siedleckie muzeum, od czasu powstania w 1928 roku, miało zawsze swoje lokum w najbardziej charakterystycznej dla miasta budowli – ratuszu miejskim.
Ratusz od niemieckiego słowa „Rathaus” dającego się przetłumaczyć jako „dom rady” był zwykle siedzibą władz miejskich i co za tym idzie symbolem samorządności. W przypadku jednak miast prywatnych – a do takich należały Siedlce od XVI do początków XIX wieku – gdzie kompetencje samorządu były ograniczone, reprezentował także zamożność i gusty właścicieli miast.
Wzniesiono go w latach 1763-1773 z inicjatywy ówczesnych właścicieli miasta – książęcej rodziny Czartoryskich herbu „Pogoń”. Reprezentuje typ ratusza handlowego charakterystycznego dla miast prywatnych. Jest jednym z piękniejszych przykładów tego typu budownictwa w Polsce a dodatkowo wyróżnia się figurą Atlasa zdobiącą obeliskowy hełm wieży ratuszowej. Budowla stanowi centrum dużego reprezentacyjnego placu miejskiego i jest ważną częścią przemyślanego układu urbanistycznego zrealizowanego w całości w drugiej połowie XVIII wieku. Niestety nie udało się jednoznacznie wskazać projektodawcy tego układu urbanistycznego i architekta ratusza. Wśród hipotetycznych twórców tej budowli wymienia się Jana Zygmunta Deybla (zm. w 1752 r.) i Karola Bogumiła Schütza (1741-1818).
Z całą pewnością, okazały murowany gmach jaki dotrwał do naszych czasów, nie był pierwszym ratuszem miejskim w Siedlcach. Wszystkie wcześniejsze były drewniane i najczęściej padały pastwą ognia. Dopiero Czartoryscy, którzy przejęli dobra siedleckie po Olędzkich w II połowie XVII wieku zaczęli porządkować zabudowę głównego placu miejskiego, na którym handlowano.
W czasach, gdy właścicielką miasta była Aleksandra z Czartoryskich Ogińska (1730-1798) rozbudowana została część handlowa budowli, a na dominującej nad nią wieży założono zegar i jeden z pierwszych w Polsce piorunochronów. Siedlecki Atlas z ratuszowej wieży ma własne imię – „Jacek”, które przenoszone jest na cały budynek nazywany przez mieszkańców „Ratuszem pod Jackiem”. Nie ma się co dziwić, że wieża z wyobrażeniem siłacza trzymającego na barkach wielką kulę stała się z czasem symbolem Siedlec. Prawie sto lat nie miała konkurencji w panoramie miasta, bo aż do czasu wybudowania pięciu kopuł cerkwi prawosławnej, a potem strzelistych wież drugiego murowanego kościoła siedleckiego – obecnej katedry. Gdy z jakichś powodów ratusz bywał uszkadzany miasto podejmowało działania zmierzające do odtworzenia jego dawnego wyglądu. Także wydarzenia z roku 2000 są kolejnym dowodem na to, że bez „Jacka” siedlczanie nie wyobrażają sobie miasta. W tym pamiętnym roku, w ostatnim dniu stycznia wiatr strącił z wieży blaszaną figurę Atlasa umieszczoną tam w latach sześćdziesiątych XX wieku. Już pod koniec sierpnia tego samego roku ustawiono ją ponownie na wieży, po gruntownej konserwacji przeprowadzonej w Warszawie.
Uchwałą nr 10/23 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 17 stycznia 2023 r. siedlecka placówka powróciła do swojego patrona i otrzymała nową nazwę Muzeum Regionalne im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach.
Mieczysław Asłanowicz
Nasz patron urodził się 29 lutego 1880 r. w Kozienicach. Jego rodzicami byli Bronisław, dozorca wałów przeciwpowodziowych na Wiśle i Teodozja ze Zdziechowskich. Na chrzcie nadano mu imiona Mieczysław Roman. Ukończył gimnazjum w Radomiu a następnie zaczął studiować na wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Carskiego Uniwersytetu w Warszawie (obecnie Uniwersytet Warszawski). Należał do Polskiej Partii Socjalistycznej. Brał udział w demonstracjach podczas rewolucji 1905 r., za co został aresztowany i zesłany na południe Rosji. Osiadł w Odessie, gdzie zakończył studia na tamtejszym uniwersytecie i uzyskał zgodę na powrót na ziemie polskie. W 1906 r. rozpoczął pracę jako nauczyciel w Pułtusku. W latach 1907-1909 uczył w szkole w Rawie Mazowieckiej. W 1909 r. przeniósł się do Siedlec, gdzie pracował w szkołach prywatnych: męskiej Szkole Podlaskiej Tadeusza Radlińskiego, Gimnazjum Żeńskim Konstancji Zembrzuskiej i Żeńskiej Szkole Handlowej Jadwigi Barszczewskiej. W 1912 r. został dyrektorem pierwszej szkoły przekształconej w Gimnazjum Podlaskie. Pełnił tę funkcję również po upaństwowieniu placówki i zmianie nazwy na Gimnazjum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego. Był znanym siedleckim pedagogiem, społecznikiem, przyjacielem młodzieży i inicjatorem wycieczek dla młodych siedlczan. Wspierał tworzenie i rozwój siedleckiego harcerstwa. Pomagał materialnie najuboższym uczniom. Był członkiem Zarządu Siedleckiego Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i jednym z inicjatorów powstania muzeum w Siedlcach w 1909 r. Dzięki jego staraniom pozyskano lokal na zbiory muzealne od Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w Siedlcach w siedzibie wspomnianego stowarzyszenia. Rozwój choroby doprowadził do przedwczesnej śmierci. Zmarł w Siedlcach 23 września 1924 r. Zasługi Asłanowicza dla siedleckiej oświaty i kultury zostały docenione i w 1928 r. jego imieniem nazwano Muzeum Ziemi Podlaskiej utworzone w Siedlcach, zaś w 2000 r. w plebiscycie zorganizowanym przez „Kurier Siedlecki” został wybrany Siedlczaninem XX wieku.