Wystawa czynna: 5.IV.2024 r. – 16.III.2025 r.
Kurator wystawy: Agnieszka Hyckowska
Myśl o wystawie o czasach PRL-u przyszła parę lat temu. Miało być lekko, trochę nostalgicznie… Kilkanaście miesięcy pracy nad wystawą, mniej lub bardziej intensywnych, zmieniło bardzo wiele. Myśleć o wystawie to jedno, a tworzyć ją to drugie.
To był powrót do przeszłości, do wspomnień, a przede wszystkim odkrywanie i poznawanie na nowo czasów PRL, tym razem z perspektywy dorosłego człowieka. Fotografie w reporterskim ujęciu pokazują miejsca i ludzi, świat jaki nas wtedy otaczał. Ulice nieco szare, ponure wracają w pamięci. Trudno uwierzyć, jak wiele uległo zmianie. Osiedla, mieszkania, meble i sprzęty, wszystko czym się otaczamy nieustannie się zmienia. Ulice wyglądają inaczej, znikają budynki, niby szpetne, a jednak kojarzące się z radosnymi chwilami. Festiwale Piosenki Harcerskiej na amfiteatrze, czy zakupy w „Chemii” to nie wróci, ale emocje i wspomnienia pozostaną.
Niech ta wystawa będzie „podróżą do własnych wspomnień”. Tych radosnych i nie tylko… Retrospekcją, uśmiechem, zadumą…
Celem wystawy jest wielopłaszczyznowe ukazanie życia codziennego w PRL, wielu obszarów życia społecznego, gospodarczego i kulturalnego Siedlec. Szara codzienność ubarwiona kultowymi przedmiotami, w otoczeniu fotografii dokumentujących Siedlce i jego mieszkańców. Elementy ekspozycji przywołują w pamięci wiele wydarzeń, śluby udzielane w sali siedleckiego ratusza, czy dancingi z lat siedemdziesiątych urządzane w obecnej sali audiowizualnej. Tak żyliśmy i tacy byliśmy. Szukając słońca, koloru w barwnych dekoracjach wnętrz oraz pięknych przedmiotach zdobytych z trudem, a wykonanych w rodzimych wytwórniach.
Polska Rzeczpospolita Ludowa, w skrócie PRL to oficjalna nazwa obowiązująca od 22 lipca 1952 roku do 31 grudnia 1989 roku. Ekspozycja została podzielona na trzy główne części. W pierwszej sali przenosimy się na ulice Siedlec. W miejsca najczęściej uczęszczane, które najbardziej zmieniły swój wygląd. Na blisko stu fotografiach z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku oglądamy różne etapy rozbudowy miasta, bloki mieszkalne wyrastające pośród niewielkich starych drewnianych budynków otoczonych ogrodami, rozbudowę dzielnic przemysłowych, ulice z niewielką ilością aut, głównie „maluchów”, budujące się zakłady pracy i szkoły, ówczesne sklepy, bary i mieszkańców miasta. Autorami większości prezentowanych fotografii są: Lech Charewicz, wielokrotnie nagradzany i wyróżniany fotografik, uznany przez Międzynarodową Federację Sztuki Fotograficznej FIAP, Andrzej Ruciński, znany i doceniany siedlecki artysta fotograf, członek Związku Polskich Artystów Fotografików oraz pani inżynier architekt Urszula Minkowska, która jest również autorką projektów siedleckich osiedli mieszkaniowych. Na szczególną uwagę zasługuje projekt Osiedla Warszawska, imponujący rozmachem, ostatecznie nie zrealizowany, a który mamy możliwość oglądać na wystawie. Ekspozycję uzupełniają kadry autorstwa fotografów: Artura Klepackiego, Michała Kurca, Janusza Mazurka, Janusza Wilczyńskiego oraz Henryka Wyrzykowskiego. Artystyczne fotografie z połowy lat sześćdziesiątych XX wieku autorstwa Bogdana Dziworskiego, fotografika, operatora filmowego i reżysera, dokumentują siedleckie społeczeństwo w okresie PRL.
Kolejna część została poświęcona życiu codziennemu, edukacji, środkom pieniężnym i systemowi bankowemu. Oglądamy odtworzone wielobarwne wnętrza mieszkania, z wystrojem i meblami z lat siedemdziesiątych, uzupełnione o sprzęt elektroniczny, a także inne unikatowe już przedmioty, które znajdowały się niemal w każdym domu: książki, sprzęt gospodarstwa domowego oraz artykuły szkolne. W latach osiemdziesiątych XX w. pojawiła się na rynku pierwsza konsola Elwro TVG-10 oraz Atari 2600. Pierwsze 8 bitowe minikomputery domowe firm Sinclair ZX Spectrum, Atari 65XL/XE, Commodore 16/64/128, a te ostatnie trzeba pamiętać były dostępne tylko w sklepach PEWEX i BALTONA za dolary amerykańskie lub bony towarowe PKO. Część z tych sprzętów wzbogaca wystawę, między innymi działający komputer Commodore 64, który był najlepiej sprzedającym się mikrokomputerem w historii, jest też możliwość zagrania w jedną z gier z epoki. Kultowe zabawki, klocki, gry, auta, lalki, gry, skakanki to wyposażenie zaaranżowanej sali przedszkolnej. Aranżację dopełnia unikalny gramofon na single „Rafena” oraz stylizowany telefon „Malwa”, a także wiele książek i komiksów wydawanych w tym czasie w popularnych seriach, np. „Poczytaj mi mamo”.
W dalszej części znajdują się pamiątki związane z największymi i najbardziej znaczącymi siedleckimi zakładami pracy. Przemysł odegrał znacząca rolę w rozwoju gospodarczym miasta. W okresie, kiedy Siedlce były stolicą województwa (1975-1989 r.) był to znaczący ośrodek przemysłowy, handlowo- usługowy i kulturalny dla całego województwa. Od dużych zakładów przemysłowych: „MOSTOSTALU”, „STALCHEMAKU”, „KARO”, czy „MISIA”, po niewielkie dawno zapomniane Spółdzielcze Zakłady Stolarskie i zakłady rzemieślnicze. Przedmioty związane z Milicją Obywatelską wypełniają zaaranżowany urząd z biurkiem oraz strefą wypoczynku, którą zdobi oryginalna rzeźba pt. „Ziemia” podarowana Wojciechowi Jaruzelskiemu przez Todora Żiwkowa w 1983 r. Wyjątkowym miejscem na wystawie jest punkt napraw radiowo- telewizyjnych, w skrócie ZURT. Udało się tu zgromadzić sprzęt codziennego użytku: magnetofony szpulowe i kasetowe, radiomagnetofony, odbiorniki radiowe lampowe oraz tranzystorowe, telewizory turystyczne i kamery wideo. W większości jest to sprzęt polski produkowany od końca lat pięćdziesiątych do końca lat osiemdziesiątych. Wśród wielu marek wyróżniają się DIORA, UNITRA, UNIMOR. Sprzęt uzupełniają narzędzia i elementy elektroniczne, instrukcje, katalogi i schematy. Na sali odnajdziemy również część poświęconą motoryzacji, w tym wiele pamiątek po kultowym „maluchu”, czy też „dużym fiacie”. Zwraca uwagę witryna z kolorowym szkłem artystycznym z polskich hut szkła, ze znanymi na świecie projektami profesora Zbigniewa Horbowego oraz Czesława Zubera, które ubarwiały szarą codzienność PRL- u.
Wystawa obejmuje około tysiąca przedmiotów wyprodukowanych i użytkowanych w okresie PRL-u. Na zewnątrz prezentujemy fiata 126 p popularnie zwanego „maluchem”, wewnątrz motorower Romet Komar oraz rower- kolarzówkę UNIVERSAL. Na manekinach prezentujemy oryginalne ubiory i biżuterię z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych.
Prezentowane przedmioty pochodzą z prywatnych kolekcji, z Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz ze zbiorów własnych Muzeum Regionalnego im. Mieczysława Asłanowicza w Siedlcach.